J. A. Muñoz Rojas: Nunca Sombra

“Se me quedará la canción a medio camino, entre los labios. Pero la tierra la seguirá cantando"

José Antonio Muñoz Rojas

http://www.antequera.es/antequera/UserFiles/File/temp/jamr/Unbiografia.htm

“Para o escritor e o labrador, ao cabo,
a vida consiste en ter un cacho de terra
onde poder cavar polo menos dous metros de melancolía”.

Manuel Rivas

I Las cosas del campo…
Ah!, diso mesmo soían falarme eles con devoción, labradores e escritores a tempo perdido. Porque ámbolos dous precisan dun anaco de terra para afondar coa aixada e coa palabra nos trasacordos da saudade e da melancolía.

O libro pertenceu a meu pai. Telo entre as mans e ir virando cada folla, esperta en min unha encrucillada de velados sentimentos e emocións. Unha lene tristeza a me magoar mainamente pola ausencia del, mais , ao tempo, un ledo rebulir na táboa do peito pola presenza doutra ollada próxima. Unha ollada de seu que converxe no mesmo punto das cousas que o pai amaba e que aniña no mesmo buraco afectivo do corazón meu.

II Las puertas del campo
“¿Quién sabe las razones de un amor? Son secretas como las aguas bajo la tierra, que luego salen en manantial donde menos se espera. Nada se guarda y el amor menos que nada. A fuerza de pasar los ojos sobre este campo lo vamos conociendo como el cuerpo de una enamorada, distinguimos todas sus señales, sabemos de la ocasión del gozo, de la de la esquivez…”
Con esta prosa poética, o escritor abre as portas do campo para iniciar un saudoso e nostálxico devagar polo ciclo das estacións. A chegada dos abellarucos e a primeira flor dos marmelos anuncia o equinoccio da primavera que dará paso ao tempo da calor, ao canto das carricantas e ao home que busca a sombra cando sopra o vento solano e todo parece agostarse. Chegarán logo os froitos dourados dos marmelos e a queima das restrebas que encherán o aire con aromas de carne doce e fume seco mentres nas pólas do olival pousan as rulas e pingan as primeiras aceitonas. O outono ofrecerá os seus tintes suaves e no seu fin os olivareiros recollerán os froitos, e xa, a non tardar, sucederase o solsticio de inverno. Nese tempo leváronse a Migueliño a outra vila, O Pensador morreu e, malia todo, Narciso O Cantor seguirá a cantar.
As Musarañas ( eses nosos Biosbardos de Blanco Amor), son as lembranzas da infancia que regresan á mirada do home para dar luz e porlle palabras a aqueles días de anchas tardes, nos que todo era abraio, misterio e descoberta, nos que nada parecía quedar ao noso alcance porque non cabiamos no grandor do mundo e ese estarse quediño era tan incomprensible como a dolorosa visita da morte. E ao final chegan as Sombras, agachadas nos xustillos, prendidas nas costuras interiores, sombras de cinsa e néboa que firen e furan, que parecen esvaecerse pero que retornan, sombras amorosas e dondas, sombras compañeiras e amistosas para as que nunca abondou o tempo, sombras lizgairas que escorregan coma os soños ou esvaran como as augas do río, sombras danzarinas que nos transportan coa a levedade dun arrecendo que aboia no aire.
Muñoz Rojas emociona porque recolle nestas prosas o celme e a cerna da vida. Las cosas del campo é un delicado canto cheo de saudade e tenrura polas xentes e as cousas que son ou que xa foron, tanto para o poeta como para aqueles que esculcamos polas regañas de calquera recanto da vida. Pero tamén é unha queixa, unha voz de sutil denuncia que o poeta deita contra o abandono e o maltrato do home á natureza: “El campo se ha quedado más solo”.


III Nunca sombra
O pasado día nove, José Antonio Muñoz Rojas cumpriría cen anos. Non chegou a ese merecido recoñecemento (do que el era sabedor) que lle ían facer en Málaga e na súa vila natal, Antequera, un dos eixos da súa escritura.
Na miña edición, o derradeiro texto de Las cosas del campo é Nunca sombra:
“Tú serás cuerpo, planta, tierra, tronco, tacto, puente, río, rama, rescoldo…Nunca sombra. No serás, eres, estás: sigues…” Estas verbas son a miña escolla para lembrar ao poeta e a meu pai. Porque a voz deles, como a da terra, seguirá a me cantar. A súa sabia e atenta mirada sobre a natureza e o home, enriquece a miña, faina máis fermosa e máis admirativa. Por iso, “Nunca sombra”. Ou si. Aquela que presta o mellor acubillo, a dunha boa árbore. Na miña terra, a dun rexo e nobre carballo centenario.

****

Las cosas del campo, José Antonio Muñoz Rojas. Edit. Pretextos