6 de mayo de 2011

Furia y Palabra Necesarias: Lois Pereiro




Cuspídeme enriba cando pasedes
por diante do lugar no que eu repouse
enviándome unha húmida mensaxe
de vida e de furia necesaria.
Lois Pereiro (1958-1996)

Escupidme encima cuando paséis
por delante del lugar en el que yo repose
enviándome un húmedo mensaje
de vida y de furia necesario


El dolor es una revelación y a diferencia del placer no lleva máscara: palabras de Oscar Wilde en De profundis que recuerdo mientras leo Poesía última de amor e enfermidade. Los versos de su autor, Lois Pereiro, nacen de la necesidad de combatir a la muerte, de rebelarse contra ella conjurándola con un expresionista y vital canto al amor, a la nostalgia, a la literatura y a la poesía en el más amplio sentido. Versos de sangre, deseo y desgarro, urgencia y furia en la palabra para sobrevivir, literatura y escritura como alimento y savia para la resistencia y la calma precisas. Tocado por A mala sorte del veneno del aceite de colza en los años ochenta y más tarde por el sida, el autor escribe una poesía solitaria y solidaria, pues nada tan íntimo y solidario como desnudarse y expresar la impotencia y el dolor ante la proximidad de la propia muerte y la urgencia de apurar cada minuto cuando ya se ha Sobrevivido a la confortable atracción del fracaso y se ha tomado conciencia de lo que es la vida: Amar y ser amado. Poeta independiente de las corrientes estéticas de los ochenta en Galicia, su atractiva personalidad, su peculiar voz y sus gustos estéticos le convierten en referente e icono de la modernidad para los creadores más vanguardistas del atlantismo gallego. Como muestran las numerosas citas que encabezan los poemas y la intertextualidad que recorre toda su obra, sus referentes literarios son amplios: los simbolistas franceses, Paul Celan, Alfred Jarry, Thomas Bernard, Peter Handke, Camoes, R. Carver … En la literatura gallega manifestó su devoción por el vanguardista Manoel Antonio - Quero ser como Manoel Antonio e morrer novo, palabras del poeta-, tanto por su poesía renovadora como por la actitud de independencia estética y el compromiso con la lengua gallega. El próximo 17 de mayo se le dedica el Día das letras galegas, una oportunidad para dar luz a una voz necesaria, libertaria y singular, que enriquece y abre espacios no sólo para la literatura gallega sino también para otros campos de la creación. En palabras del músico y compositor Xurxo Souto: Todos tiñamos fame de Lois Pereiro.

Si quieren profundizar sobre la personalidad del poeta les recomiendo Lois Pereiro. Fotobiografía sonora, Edit. Ouvirmos 2010. Incluye dos CD con una excelente entrevista al poeta y poemas musicados. Los versos que les dejo con mi traducción pertenecen a Poemas de enfermidade e morte, Edicións Positivas 2010.

Curiosidade

Saber que está un á morte

e o corpo é unha paisaxe de batalla:

unha carnicería no cerebro.

¿Permitirías ti, amor deserto,

que nesta fevre impenitente abrise

a derradeira porta e pechase

detrás miña, sonámbulo e impasible,

ou porías o pé

entre ela e o destino?

Curiosidad

Saber que llega la muerte

y el cuerpo es un paisaje de batalla:

una carnicería en el cerebro.

¿Permitirías tú, amor desierto,

que en esta fiebre impenitente abriese

la última puerta y la cerrase

tras de mí, sonámbulo e impasible,

o pondrías el pie

entre ella y el destino?


Todos aqueles que me amaran morto

amábanme máis vivo.

Abríranse dúas portas en direccións opostas

e escollín a que se abría cara a vida

co sol entrando a eito polas fiestras.

[…]

Todos aquelllos que me amaron muerto

me amaban más vivo.

Se habían abierto dos puertas en direcciones opuestas

y escogí la que se abría hacia la vida

con el sol entrando permanentemente por las ventanas.

[…]


¿Qué lle podo ofrecer a quen me intente

se son un fío solto da esperanza

tecido e destecido por Penélope?

[…]

¿Qué le puedo ofrecer a quien me intente

si soy un hilo suelto de la esperanza

tejido y destejido por Penélope?

[…]


Déixate devorar por quen te escolla

agora que es unha luz evadida

da escuridade que te tiña capturado.

Déixate devorar

e impide feramente

que te volva habitar e te contaxie

a túa latente sombra inevitable

Déjate devorar por quien te escoja

ahora que eres una luz evadida

de la oscuridad que te había capturado.

Déjate devorar

e impide fieramente

que te vuelva habitar y te contagie

tu latente sombra inevitable


Contra a morte!, o amor que vai conmigo; contra o tempo que remata!, o voso tempo;

contra o loito!, o desexo; contra o mundo!, unha bomba meditada; contra min!,

ser o mesmo que fun e que non era eu mesmo…

Contra la muerte!, el amor que va conmigo; contra el tiempo que acaba!, vuestro tiempo;

contra el luto!, el deseo; contra el mundo!, una bomba meditada; contra mí!,

ser lo mismo que fui y que no era yo mismo…


(Contra a morte, o amor que vai conmigo)

Dos días que reserva para min o destino

cada unha das súas noites por vivir

sería a derradeira

a única esencial

se puidese vivirte a ti tamén

trasnoitado sobre o teu corpo en calma

cohabitando os teus soños

sobrevivido á miña inexistencia

soñado nas túas noites

ou prorrogado en ti.

(Contra la muerte, el amor que va conmigo)

De los días que reserva para mí el destino

cada una de sus noches por vivir

sería la última

la única esencial

si pudiese vivirte a ti también

trasnochado sobre tu cuerpo en calma

cohabitando tus sueños

sobrevivido a mi inexistencia

soñado en tus noches

o prorrogado en ti.


Declaración

Amarte vida, amarte case sempre,

inda que sexas dura e leves entremedias

piedade e odio intermitentemente.

Es ti a que sempre educas e aceleras

a doenza letal dos que non se resignan

a ignorar como es en realidade:

somentes un traxecto

cómodo e aldraxante cara a morte,

un tránsito inútil e innecesario.

Pero a ignorancia salva ós que non queren

arriscarse a perderte tan axiña

a cambio da renuncia a profanarte.

[…]

Declaración

Amarte vida, amarte casi siempre,

aun que seas dura y lleves entremedias

piedad y odio intermitentemente.

Eres la que siempre educas y aceleras

a dolencia letal de los que no se resignan

a ignorar como eres en realidad:

solamente un trayecto

cómodo y ultrajante hacia la muerte,

un tránsito inútil e innecesario.

Pero la ignorancia salva a los que no quieren

arriesgarse a perderte tan pronto

a cambio de la renuncia a profanarte.

[…]


Mala Sorte

E por primeira vez desde que souben

que aínda respiraba e seguía vivo

sei o que é sentir medo a non estalo

Interrompido na mellor escea

cando estaba soñando un soño dérmico

de paixón e de beleza

cunha serea distancia literaria e sabia

só ela podía ser tan inoportuna

groseira inculta e pouco delicada

chamándome despois de ter sobrevivido

á confortable atracción do fracaso

e saber dunha vez o que era a vida

amar e ser amado.

Mala Suerte

Y por primera vez desde que supe

que aún respiraba y seguía vivo

se lo que es sentir miedo a non estarlo

Interrumpido en la mejor escena

cuando estaba soñando un sueño dérmico

de pasión y de belleza

con una serena distancia literaria y sabia

sólo ella podía ser tan inoportuna

grosera inculta y poco delicada

llamándome después de haber sobrevivido

a la confortable atracción del fracaso

y saber de una vez lo que era la vida

amar e ser amado.

13 comentarios:

taio dijo...

excelente post

Tot Barcelona dijo...

No he leído nada de él. Lo tendré presente. No me desagrada...salut desde Barcelona

Sandra López dijo...
Este comentario ha sido eliminado por el autor.
Sandra López dijo...

E eu que pouco lera deste autor, acabo de descubrir un camiño curioso polo que divagar con máis interese...
Fermosa selección.

mirada dijo...

Unha gozada,rula.
Pásovos este enlace de youtube
http://www.youtube.com/watch?v=gyYkRr_78ZY

raindrop dijo...

Homenaje dentro de una semana.

Poemas con fuerza, con destellos que no quieren ser apagados por la oscura muerte. Me han gustado.

un saludo

gaia07 dijo...

Un descubrimiento impresionante. En el dolor y la muerte hay tanta vida que al ignorarlos nos sorprendemos arrinconando a la propia vida.

Cuanto más información busco sobre Lois Pereiro más se acrecienta mi interés por conocer su legado. Muchas gracias por hacer universal una vez más la maravilla de lo autóctono.

Un abrazo

virgi dijo...

Tus entradas siembran en mí la curiosidad por saber algo más. Así que estuve buscando sobre él y tremenda vida!
Hay gente admirable que nos enseñan más de lo que entendemos.
Un abrazo y suscribo también lo que dice Gaia.

El peletero dijo...

Era de noche y Él estaba solo.

Y vio a lo lejos los muros de una ciudad amurallada y se encaminó a la ciudad.

Y cuando estuvo cerca oyó los pasos de los pies de la alegría dentro de la ciudad, y la risa de la boca del gozo y los fuertes sones de numerosos laúdes. Y llamó golpeando a la puerta y le abrieron algunos de los guardianes.

Y se quedó contemplando una casa de mármol con hermosos pilares de mármol en la fachada. De los pilares pendían guirnaldas, y había antorchas de cedro dentro y fuera. Y entró en la casa.

Y cuando hubo atravesado la sala de calcedonia y la sala de jaspe, y hubo llegado a la larga sala del festín, vio a un hombre reclinado en un lecho de púrpura marina; tenía los cabellos coronados de rosas rojas y los labios rojos de vino.

Y Él se acercó por detrás y le tocó en el hombro y le dijo:

-¿Por qué llevas esta vida?

Y el joven se volvió y le reconoció, y respondiendo le dijo:

-Era leproso y me curaste. ¿De qué otro modo había de vivir?

Y Él salió de la casa de nuevo a la calle.

Y, transcurrido un rato, vio a una mujer con la cara pintada y el vestido de colores llamativos y con perlas calzándole los pies. E iba tras ella, a pasos lentos como un cazador, un joven cubierto con un manto de dos colores. El rostro de la mujer parecía el rostro hermoso de un ídolo, y los ojos del joven brillaban de lujuria.

Y Él les siguió deprisa y le tocó al joven en la mano y le dijo:

-¿Por qué miras a esta mujer y de ese modo?

Y el joven se volvió y le reconoció y dijo:

-Era ciego y me diste la vista. ¿Qué otra cosa había de mirar?

Y Él se adelantó corriendo y tocó la ropa de color llamativo de la mujer y le dijo:

-¿No hay otra senda en que andar más que la senda del pecado?

Y la mujer se volvió y le reconoció, y riéndose dijo:

-Tú me perdonaste los pecados y el camino que sigo es agradable.

Y Él salió de la ciudad.

Y cuando hubo salido de la ciudad, vio a un joven que lloraba sentado al borde del camino.

Y se acercó a él y le tocó los largos bucles del cabello y le dijo:

-¿Por qué lloras?

Y alzó el joven la mirada y le reconoció y respondió:

-Estaba muerto y me resucitaste de entre los muertos. ¿Qué otra cosa iba a hacer más que llorar?

“El bienhechor”, Oscar Wilde.

mateosantamarta dijo...

No lo conocía. Es poesía cuajada entre la vida y la muerte, hecha con sangre.
Muy interesante la cita que nos regala el peletero.
Un abrazo.

Alfredo J Ramos dijo...

Vaya, Shandy, no había visto esta entrada tuya cuando anteayer, y al filo ya del día siguiente del 17 de mayo, le dediqué en la Posada una nota casi puramente informativa a Lois Pereiro, además de poner como muestra un par de poemas, entre ellos el inevitable epitafio. Si me lo permites, buscaré la forma de enlazar (linkar) algún punto del comentario con esta excelente valoración y antología. Un beso.

mailconraul dijo...

Noto a conxunción dos poemas entretecidos coa vida e a morte como un karma tántrico. Noto, devagar, os fíos que entrecruzados divagan no verso con asiduidade perfecta. Confinamento de marabillosos matices en poemas breves e profundos. Por fin unha obra, prenda sublime para desvestirnos de loito.

kr dijo...

dit blog interessant en nuttig
obat herbal atasi asam lambung